Lekker recept om glutenvrije pannenkoeken te bakken die makkelijk omdraaien, dus gegarandeerd smullen. Lijst van glutenvrije producten, glutenvrije bloem en waar zitten gluten wel in.
We geven je ook een lijstje mee van glutenvrije producten en glutenvrije bloem + wat meer uitleg van hoe zelf een glutenvrije bloem voor pannenkoeken te maken + lijsten van producten waar wel gluten in zitten, zodat je naar eigen smaak, budget en inzicht zelf je beste glutenvrije pannenkoeken zal bakken.
Glutenvrije recepten
Er zijn flink wat verschillende invalshoeken van hoe je best glutenvrij gaat bakken. Sommigen geven de voorkeur aan dure, exotische meelsoorten zoals amandelmeel en kokosmeel. Anderen kiezen voor gezond en gebruiken alleen vegan of biologische ingrediënten. Mensen die het Paleo Dieet volgen verkiezen te bakken zonder granen en zonder suiker. En wie De Voedselzandloper volgt, die heeft het geluk dat het enige toegelaten graan in dat dieet meteen glutenvrij is: havermout.
Je kan het jezelf makkelijk maken en gewoon in de winkel een pak “glutenvrije bloem” kopen. Wel kijken naar de ingrediënten: al wat je nodig hebt is een mengeling van glutenvrije granen (we geven zulk een mengeling later mee), peulvruchten en soms wat toegevoegde (xanthaan)gom als glutenvervanger. Gom dus, zodat de bloem beter geschikt wordt om brood te bakken.
Of je zoekt glutenvrije recepten met een of meerder specifieke glutenvrije bloem zoals in onderstaande lijst. In moeder’s klassieke keuken kenden we al glutenvrije producten zoals:
- tapioca bloem,
- aardappelzetmeel,
- maïzena en
- boekweitmeel, waar je heerlijke boekweitpannenkoeken mee kan bakken.
Ook havermoutpannenkoeken zijn glutenvrij (wanneer de havermout niet gemalen is in een molen waar ook tarwe werd gemalen. En hier in Azië is de meest gekende glutenvrije bloem op basis van rijst.
Wat zijn gluten
Gluten zijn eiwitten die je kan terugvinden in bepaalde graansoorten, zoals tarwe. In tarwebrood zorgen de gluten ervoor dat je na het kneden een elastisch deeg hebt waardoor het brood kan rijzen. Denk aan een soort van lijm die sterk genoeg is om je brood bij elkaar te houden maar toch elastisch genoeg om je brood te doen rijzen.
Gluten kan je vinden in alle soorten en vormen van tarwe zoals tarwebloem, griesmeel, faro, durum voor pasta, kamut, einkorn, spelt en graham. Andere bekende granen die gluten bevatten zijn rogge en gerst.
Glutenvrij, glutenintolerantie, tarweallergie, coeliakie
Glutenintolerantie: Er zijn vele redenen waarom mensen glutenvrij gaan eten. De meest logische is omdat ze geen gluten verdragen. Mensen zoals ik – wiens spijsvertering ietwat overhoop wordt gezet door het eten van brood en andere tarweproducten – vallen onder de noemer glutenintolerant. Ik eet dus geen brood, geen tarwegebak, geen tarwenoedels, maar enkele druppels sojasaus (bevat tarwe) bij in een gerecht maakt op dit moment schijnbaar weinig uit voor mijn spijsvertering.
Coeliakie: dit is een genetisch bepaalde autoimuunziekte die de haartjes van de dunne darm beschadigd. Stel je voor dat je dunne darmwand een nieuw tapijt is waar de voedseldeeltjes tussen de haren van het tapijt verdwijnen en zo opgenomen kunnen worden door je lichaam. Coeliakie zorgt ervoor dat dit tapijt compleet uitgerafeld en “stukgelopen” is. Resultaat: je voedsel glijdt snel over je darmwand en je lichaam heeft de tijd niet om de belangrijke voedingsstoffen uit je eten op te nemen.
Coeliakie is soms moeilijk te diagnosteren. Sommigen hebben spijsverteringsproblemen zoals ik. Anderen merken niets aan hun spijsvertering, maar klagen van vermoeidheid, ondergewicht, depressie, prikkelbaarheid, hoofdpijn, astma tot zelfs huidaandoeningen.
De gelijkenis tussen coeliakie en glutenintolerantie: beide veroorzaken ongeveer dikwijls dezelfde symptomen + sommigen met glutenintolerantie ontwikkelen zelfs autisme. Het grootste verschil is dat wie glutenintolerant is, de haartjes van zijn darmwand niet zichtbaar zal beschadigen zoals dat bij coeliakie wel het geval is.
Komt er nog bij dat in dat tapijt ook het enzyme lactase wordt gemaakt: het enzyme dat helpt zuivel te verteren. Logisch dat mensen met coeliakie dikwijls ook lactose-intolerant zijn.
Coeliakie werd vroeger dikwijls niet of foutief gediagnosticeerd, maar is nu veel meer onder de aandacht. Een diagnose gaat gepaard met een bloedtest, een dunne darm biopsie en genetische testen.
Sommige mensen met coeliakie voelen zich na enkele dagen zonder gluten “wonderbaarlijk” beter. Bij anderen wil het wel eens een jaar duren vooraleer verbetering optreed. Goed nieuws: vroeg of laat gaat je darmtapijt zonder gluten er weer terug “als nieuw” uitzien.
Het Paleo Dieet – De Voedselzandloper
In het paleo dieet worden alle granen en alle zuivel geschrapt (lees hier meer over het paleo dieet). Glutenintolreante mensen zoals ik die “hadden leren leven” met een belachelijk slechte spijsvertering, merken na enkele dagen het gunstige effect wanneer je geen gluten meer eet dankzij dat paleo dieet.
In De Voedselzandloper eet je als graan alleen nog glutenvrije havermout. Van zuivel kan je alleen nog kaas eten, dus alweer een dieet waarmee je kan ontdekken of je al dan niet glutenintolerant bent.
Wie wil weten of hij of zij coeliakie heeft, die moet echter gluten blijven eten, zodat de tests duidelijk zullen uitwijzen dat je coeliakie hebt. De tests gaan – daarom niet correct – geen coeliakie ontdekken tijdens het volgen van een glutenvrij dieet.
Dus of ik nu wel of niet coeliakie heb, zal ik waarschijnlijk nooit te weten komen, want ik heb geen zin om weer gluten aan mijn dieet toe te voegen.
Tarweallergie: Net zoals pindanoten allergie, eieren allergie, garnalen allergie zijn de symptomen (soms dodelijke) allergische reacties zoals netelroos, ademhalingsproblemen, hoofdpijn en maagklachten. Makkelijk te testen met een bloedonderzoek.
Mensen met een tarweallergie kunnen dus zonder meer genieten van rogge en gerstproducten maar moeten ten zeerste opletten voor alle producten waar ook maar een beetje tarwe in kan verborgen zitten. Hieronder 3 lijsten van:
- producten waar steeds gluten in zitten,
- producten waar gluten kunnen in zitten
- glutenvrije producten en glutenvrije bloem.
1 Waar zitten gegarandeerd gluten in
- bouillonblokjes
- couscous
- croutons
- gebroken tarwe
- gekiemde tarwe
- gerst + gerstemout + zetmeel van gerst
- hosties
- matze-meel
- mout
- natuurlijke of kunstmatige smaak- of kleurstoffen
- panko
- paneermiddelen
- rogge
- sojasaus
- tabouli
- tarwe (durum, griesmeel, faro, kamut, einkorn, graham, spelt)
- tarwebloem, tarwezemelen, tarwekiemen, tarwekiemolie, tarwemeel, tarwezetmeel
- tarwe stabilisatoren
- toevoegstoffen zoals dextrine, gehydrolyseerd plantaardig eiwit, zetmeel, caramelkleur
- volkoren tarwebloem
- witte tarwebloem
Laat een reactie indien je denkt dat we er 1 vergeten zijn, dank!
2. Producten die gluten KUNNEN bevatten
Hier lees je best wat er op de verpakking staat: staat er effectief glutenvrij op, dan is het makkelijk. Zoniet moet je in de ingrediëntenlijst op zoek gaan naar de mogelijk verborgen gluten in volgende producten:
- bakpoeder
- bereidde “vleeswaren” uit blik, bokaal, pakjes en zakjes
- bier
- bruine rijst siroop
- dressing, marinade en saus
- drop en snoep
- energie repen
- havermout
- haverzemelen of haverkiemen
- imitatievlees, imitatie zeevruchten
- kruidenmixen
- lippenstift en lipgloss
- maïs tortilla’s
- medicijnen, vitaminesupplementen, mineralensupplementen
- mosterdpoeder
- pasta
- soepen en bouillons
Laat een reactie indien je denkt dat we er 1 vergeten zijn, dank!
3. Glutenvrije producten en glutenvrije bloem
Het nadeel van geen gluten te mogen eten, is dat opeens al je bekende tarwegerechten wegvallen zoals daar zijn brood en ander gebak en flink wat pasta.
Het leuke is dat er verrassend veel andere “bloemsoorten” bestaan die wel glutenvrij zijn. Wat dus een geweldige ontdekkingstocht opent naar nieuwe smaken, nieuwe ingrediënten en vooral ‘nieuwe’ gerechten, die echter in andere delen van de wereld ‘normaal’ op tafel staan. Het zijn dikwijls echter makkelijk bederfbare en dure ingrediënten ,dus alles in onderstaand lijstje waar geen sterretje bij staat * , bewaar je best luchtdicht in je ijskast of in je diepvries.
Wie zichzelf al eens de vraag stelt: is … glutenvrij? Die vindt hieronder het antwoord:
- * aardappel
- amarant
- * arrowroot: zowel de bloem als het zetmeel
- boekweit
- bruine rijst
- * duidelijk gecertificeerde glutenvrije haver
- garfava
- gierst
- guar gom
- kikkererwten
- * maïs, maïsmeel
- millet
- notenmeel (amandelmeel, hazelnootmeel, kokosnootmeel)
- quinoa
- soja
- sorghum
- * tapioca (meel en zetmeel)
- teff
- * witte rijst
- xanthaangom
- zaden (chia, pepitas, vlas, zonnebloempitten, kempzaad…)
- zelfgemaakte pompoenpuree
Laat een reactie indien je denkt dat we er 1 vergeten zijn, dank!
Pannenkoeken bakken met glutenvrije bloem
In bovenstaand glutenvrij pannenkoeken recept gebruiken we geen “bruinbakkende” tapioca, arrowroot noch aardappelzetmeel: de pompoenpuree en het biologisch ei geven het gebakje de mooi gele en goudbruin gebakken kleur.
Koop je slechts 1 glutenvrij graan, koop dan glutenvrije havermout. Je kan deze zelf in een keukenrobot fijnmalen en er bijvoorbeeld deze lekkere, glutenvrije havermout pannenkoeken mee bakken.
Koop je slechts 1 glutenvrije bloem, kies dan voor rijstebloem. Wil je je gebak mooi bruin bakken, voeg daar dan aardappelzetmeel of tapioca- of arrowroot bloem aan toe. En wil je toch wat plantaardige eiwitten in je gebak zonder daarom teveel extra smaak toe te voegen, voeg dan sorghumbloem toe en voor extra eiwitten met uitgesproken smaak, voeg dan kikkererwtenbloem toe.
Een beproefde zelfgemaakte glutenvrije bloem voor pannenkoeken bevat:
- 5 delen rijstebloem
- 3 delen aardappelzetmeel
- 2 delen mengeling naar wens van tapiocabloem en/of arrowrootbloem
- 2 delen mengeling naar wens van sorghumbloem en/of kikkererwtenbloem (deze laatste voor hartige pannenkoeken)
Tot slot voor gebak dat een duidelijke elasticiteit nodig heeft, is een beetje gom (xanthaan- of guar) aangewezen. Volg daar wel de correcte hoeveelheden aangegeven in beproefde glutenvrije recepten: te weinig gom en je gebak valt in kruimels uit elkaar, teveel gom en je bakt een kleverig goedje.
Ok, hopelijk heb je iets aan deze lange uitleg gehad 🙂 . Wie vindt dat ik ergens iets vergeten ben te zeggen over gluten, coeliakie en glutenvrije producten of glutenvrije bloem, die zegt het aub in een commentaar, zodat ieder er zeker iets aan hebben: we bedanken je daar alvast op voorhand voor!
Wie ook een lekker recept heeft voor glutenvrije pannenkoeken, die verzoeken we ook hun recept met iedereen te delen in een reactie: hoe meer recepten, hoe meer kans dat ook het voor jouw beste glutenvrije pannenkoeken recept erbij zal staan!
Smakelijk!
Glutenvrije pannenkoeken
Ingrediënten
- 1 biologisch ei
- 30 gram zelfgemaakte pompoenpuree
- 1/4 theelepel GLUTENVRIJ bakpoeder lees de verpakking of koop maagzout - NatriumBicarbonaat - bij je apotheek en voeg enkele druppels vers geperst citroensap bij je beslag
- 13 gram rijstebloem
- 4 gram kokosmeel
- 40 ml pompoenpittenmelk zelfgemaakt door 20 gram geweekte pepitas met 180 ml water tot melk fijn te mixen
- een snuifje kaneelpoeder
- indien gewenst: enkele druppels biologische vanille essence: altijd lekker wanneer je geen hartige pannenkoeken gaat bakken
- vetstof of olie om te bakken
Instructies
- Doe de pompoenpuree met het ei en de pompoenpittenmelk (en indien gewenst vanille extract) in een blendertje en mix goed door elkaar.
- Doe daarbij de rijstebloem, bakpoeder, kokosmeel en een snuifje kaneelpoeder en mix even door elkaar: je hebt nu een pannenkoekenbeslag dat het midden houdt tussen dik beslag voor dikke Amerikaanse pannenkoeken en dun vloeibaar beslag voor flensjes.
- Vet je pan in met een beetje vetstof of olie naar wens. Giet er wat pannenkoekenbeslag in en zwaai even met je pan zodat het beslag een beetje kan uitvloeien.
- Het beslag is niet dun genoeg om de bodem van je pan snel te bedekken, dus maak middelgrote pannenkoeken.
- Laat ongeveer een minuut bakken aan 1 kant. Draai pas om wanneer de bovenkant van je koek droog is: "vloeibare dingen" kan je nu eenmaal niet met een spatel opscheppen, laat staan omdraaien. Je zal ook merken dat de rand van je pannenkoek mooi goudbruin gebakken is... tijd om even met een spatel of mes onder je pannenkoek te kijken wil je zeker zijn dat deze goed gebakken is alvorens om te draaien.
- Draai je pannenkoek om en laat ongeveer een klein minuutje verder bakken aan de andere kant. Baktijd is iets dat je zelf moet ondervinden, afhankelijk van de dikte van je pannenkoek, de hitte van je vuur en de warmte van je pan. Dus zeker een leercurve telkenmale je een nieuw (glutenvrij) pannenkoeken recept uitprobeert. Leg er dus een klok naast en meet de tijd of werk met wat je ziet: bruin gebakken rand rondom de pannenkoek + droog beslag = tijd voor om te draaien. De andere kant mag iets minder lang bakken.
- Hiermee maakte ik 3 glutenvrije pannenkoeken, net goed voor ontbijt met zoete banaan en een kopje koffie...
- Smakelijk!
Een beetje verwonderd dat jullie xanthaan propageren. Xanthaan is kankerverwekkend ????
Chris: vertel even meer daarover?
Wij lazen bijvoorbeeld hier dat xhantaan gom het kankervoorkomende eigenschappen heeft.
Uiteraard in kleine hoeveelheden gebruiken (vuistregel 1/2 theelepel per 120 gram glutenvrije bloem)
Dus alle extra informatie hierover is meer dan welkom.
Dank!