Zelf appelmoes maken doe jij makkelijk met dit recept waar je zelf bepaalt wat er wel en niet in gaat: dus lekker met kip, in snelle smoothies of pompoensoepen.
Vanaf augustus vallen elke dag wat (oogst)appels van de bomen, dus staat er bij mijn tante elke dag een “kastrolleke appelspijs” op’t vuur. Oogstappels zijn zowat de vroegste zomerappels: niet geschikt om te bewaren, wel om zo te eten en wat je teveel hebt, dat verwerk je best onmiddellijk tot moes.
Moeder’s appels (foto hierboven) die onder de bomen liggen zijn duidelijk een ietwat later ras: na het opensnijden zijn de pitten ietwat wit, dus nog niet echt rijp. Niets mis mee om ze ook tot zure moes te verwerken, of om onmiddellijk in deze pompoensoep met appel klaar te maken.
Gelukkig heeft tante veel te veel oogstappels, dus genoeg om ook moeder een flinke pot appelmoes mee te laten maken!
Welke appels in appelmoes?
Je kan elke appel tot moes koken! In de winkel worden echter eetappels (ook wel handappels genoemd) verkocht en … de rest zou dan geschikt zijn om er moes van te maken. Vraag je kruidenier dus om raad.
De oogstappel is een gekende moesappel: niet omdat hij vers gegeten uit je hand niet lekker zou smaken, maar wel omdat hij gewoon niet lang bewaard kan worden: dus ofwel snel moet worden gegeten, ofwel snel moet worden verwerkt.
Belangrijker onderscheid dan eetappel versus moesappel, is de smaak van de appel. Zonder suiker of andere smaakmakers is het immers de appel zelf die dé smaak aan de moes zal geven. Lees hier verder, zodat je weet welke de zuurste appelsoorten zijn (onderaan in het recept). De appels die daar niet vermeldt zijn, zullen dus zoetere moes maken: zoals Elstar, Jonagold of Rode Mantet (in seizoen nu rond half augustus). De best verkochte appels zijn meteen ook de zoetste appels, dus een zure appel vinden kan wel eens moeilijk worden (meestal zal er wel een zure, groene Granny Smith te koop zijn).
En voor wie gezondheid gelijk staat met gevarieerd eten, die maakt gewoon moes van alle verschillende appels die op dat moment beschikbaar zijn: dus goedkoop aankopen wanneer de appels in seizoen zijn en enkele weken later weer andere appels tot appelsaus verwerken. Nu zou je dus al bezig moeten zijn met de eerste, afgevallen oogstappels.
Hoe maak je appelmoes makkelijk zelf naar eigen smaak?
Wat geldt om pompoenpuree te maken, geldt ook voor appelmoes:
Voor meer smaak in je appelmoes, ga je de appels eerst aanstoven in vetstof zodat:
- de suikers in de appels wat gaan karameliseren: karamel is ontzettend rijk aan smaak
- de vetstof gaat een beetje opgezogen worden in de appel, zodat je na het pureren een nog wat smeuïger appelmoes krijgt.
Net zoals ik al zei in het recept om je lekkerste pompoenpuree te maken, verkies ik hoeveboter als vetstof wanneer het op smaak aankomt. Wie strikt paleo volgt, vervangt hoeveboter met ghee. Wie De Voedselzandloper volgt, gebruikt haar/zijn favoriet smakende, plantaardige olie. Niet geraffineerde kokosolie is wat smaak betreft zeker een goede keuze (en tegelijk ook nog eens paleo).
Verder moet je voor jezelf uitmaken wat je met extra smaakmakers doet: nu toevoegen of later? Voeg je niets extra toe, dan ben je er zeker van dat je je appelmoes makkelijk snel in elk ander recept verwerken en daar de smaken verder zal aanpassen. Wil je de appelmoes zo uitlepelen, dan is kaneel zeker een aanrader, wegens het paart ideaal met zoet zure smaken, zoals die in appels typisch aanwezig zijn.
Denk ook even vooruit en:
- kies zure appels (Granny Smith) voor zure appelmoes, ideaal voor bijvoorbeeld in deze pompoensoep op onze voorpagina.
- kies zoete appels, wanneer je bijvoorbeeld zoete smoothies wil maken zonder suiker toe te voegen, zoals in dit havermout smoothie of zelfs in dit lekkere ontbijt smoothie met yoghurt.
Wiens dieet het toelaat kan tijdens het maken van e appelspijs naar smaak suiker toevoegen, liefst suiker met smaak (zoals kokossuiker ofte gula melaka, een artisanaal bereidde, niet geraffineerde bruine suiker hier uit Maleisië). Ikzelf was een suikerverslaafde, dus ik ga zeker geen extra suikers toevoegen. Je hebt nu immers de kans om je moes anders te maken dan wat je in de winkel steevast aan moes + suiker zal kopen. Zweer je bij extra suiker: een eetlepel is al snel voldoende voor 1 kg appelen. Voeg suiker pas toe na het aanstoven van de appels… Tenzij je er geen probleem mee hebt om bij de pot te blijven en zo nu en dan te roeren zodat de appels met de suiker niet gaan aanbakken.
Van zodra de appels aangestoofd zijn, voeg je een klein beetje vocht toe, zodat de appels niet verder kunnen karameliseren. De appelstukjes zullen nu zonder aanbakken garen in het bodempje vocht en vooral in de stoom die zal vrijkomen: dus deksel op de pot en je hebt er op een laag vlammetje geen omkijken meer naar! Stoom… denk: mosselen klaarmaken: vervang het beetje water met wat Calvados, appelcider, witte wijn of witbier (let op: bier is van granen, dus niet strikt paleo! De Voedselzandloper is duidelijk Belgisch, want daar mag een alcoholisch drankje best wel eens) voor alweer een extra smaak en zeker wat extra stoom.
Reeds gemaakte appelmoes verbeteren…
Wie voorgaande tips best leuk vindt klinken, maar “gewone” appelmoes in potjes heeft staan… die kan toch al snel de smaak wat opkrikken:
- meng je appelmoes met wat wijn
- en met kaneel of een andere smaakmaker
- giet in een vuurvaste schotel,
- strooi er wat bruine suiker bovenop strooien,
- leg er enkele klontjes hoeveboter links en rechts op en
- laat zo grillen tot er een bruin korstje op je appelmoes komt.
- Proef en laat in een reactie weten hoe het je smaakt!
Hoe zelf appelmoes maken zonder suiker
Zelf appelmoes maken
Ingrediënten
- 1 kg appels naar keuze
- een klontje hoeveboter klassiek, ghee (paleo) of plantaardige olie (voor vegetariërs en De Voedselzandloper, bijvoorbeeld niet geraffineerde kokosolie)
- een beetje water maximaal 100 ml
Instructies
- Verwarm je vetstof naar keuze in een antiaankleeflaagpan en voeg stukjes appel toe tijdens het snijden, zodat je tijd uitspaart.
- Appelen niet schillen (eventueel rot wel wegsnijden uiteraard). Wel het klokhuis verwijderen en de appels in dobbelsteentjes snijden van ongeveer 1 cm zodat ze snel tot moes zullen garen. Ofwel klassiek de appel in 4 snijden, van elk kwart het klokhuis verwijderen zodat je halve manen overhoudt, waar je dan verder kleine stukjes van snijdt. Ofwel om - voor mij althans - sneller te werken: de appel op het kroontje rechtzetten, van boven naar onder 1 groot stuk ongeveer 1/2 cm van het midden rechts insnijden. Zelfde links van het midden. De 1 cm schijf die je over hebt platleggen op je werkplank en opnieuw 1/2 cm links en rechts van het midden een stuk wegsnijden. Je houd nu 1 dikke "appelfriet" met klokhuis, steeltje en kroontje over (ongeveer zelfde grootte wat je met een appelboor zou uithalen, zij het nu niet afgerond). Verwijder het klokhuis, steeltje en kroontje en snijd de rest van de appel in dobbelsteentjes, ook van ongeveer 1 cm dikte.
- Roer zo nu en dan om en probeer de stukjes appel te bruinen. Voeg indien nodig meer vetstof toe en zorg ervoor dat het vuur hoog genoeg staat, zodat de appels nu nog niet gaan koken in eigen nat.
- Na een 5 tot 10 tal minuten stoven giet je wat water bij in de pot zodat de bodem bedekt is met water. Breng aan de kook.
- Zet een deksel op de pot zodat de stoom in de pot blijft, en laat op een laag vuurtje pruttelen tot de appels gaar zijn. Afhankelijk van het soort appel en de grootte van de appelstukjes zal dit in minder dan 15 minuten steevast moeten lukken.
- Neem je pot van het vuur en plet de gare appels tot moes met een aardappelstamper, wanneer je nog brokjes in de moes wil. Voor een fijnere appelmoes, mix je de appels snel met een staafmixer.
- Wil je je appelmoes inmaken, breng dan opnieuw aan de kook, en doe heet in zuivere potjes met afsluitdeksel, waar je direct na het vullen het deksel op schroeft. Of: je appelsaus laten afkoelen en daarna invriezen in de diepvries. Wie echt wil gaan steriliseren, die doet de appelmoes in Weckpotten en laat deze nog een half uurtje steriliseren op 90 graden.
Laat Weten Wat Jij ervan Vindt!